Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που χαρακτηρίζονται από βλάβη στο οπτικό νεύρο, συχνά λόγω αυξημένης πίεσης μέσα στο μάτι (ενδοφθάλμια πίεση – ΕΟΠ). Αυτή η βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή απώλεια όρασης και, εάν δεν αντιμετωπιστεί, σε μόνιμη τύφλωση. Το γλαύκωμα είναι η κύρια αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης παγκοσμίως.
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια, το γλαύκωμα μπορεί να μην προκαλεί αξιοσημείωτα συμπτώματα, με αποτέλεσμα το παρατσούκλι “ο σιωπηλός κλέφτης της όρασης”. Ωστόσο, καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σταδιακή απώλεια της περιφερειακής (πλευρικής) όρασης
- Θολή όραση
- Φωτοστέφανα γύρω από φώτα
- Έντονος πόνος στα μάτια ή πονοκέφαλος
- Ναυτία ή έμετος (σε οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας)
Οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη ανίχνευση, ειδικά για άτομα με υψηλότερο κίνδυνο, όπως αυτά με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και άτομα με ορισμένες ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης.
Θεραπευτικές επιλογές
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για το γλαύκωμα, η θεραπεία επικεντρώνεται στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στην πρόληψη περαιτέρω απώλειας όρασης. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Θεραπεία με λέιζερ: Οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες με λέιζερ, όπως η εκλεκτική τραμπεκουλοπλαστική με λέιζερ (SLT) ή η περιφερική ιριδοτομή με λέιζερ (LPI) μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της αποστράγγισης του υγρού από το μάτι, μειώνοντας την ΕΟΠ χωρίς την ανάγκη σταγόνων.
- Οφθαλμικές σταγόνες: Τα φάρμακα με τη μορφή οφθαλμικών σταγόνων συχνά συνταγογραφούνται για τη μείωση της ΕΟΠ είτε μειώνοντας την παραγωγή υγρού στο μάτι είτε βελτιώνοντας την αποστράγγισή του. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε οφθαλμικές σταγόνες ακριβώς όπως συνταγογραφούνται για την αποτελεσματική διαχείριση της ΕΟΠ.
- Φάρμακα από το στόμα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν από του στόματος φάρμακα για τη μείωση της ΕΟΠ, ειδικά εάν οι οφθαλμικές σταγόνες δεν επαρκούν.
- Χειρουργική επέμβαση: Εάν τα φάρμακα και οι θεραπείες με λέιζερ είναι αναποτελεσματικές, μπορεί να συνιστώνται χειρουργικές επεμβάσεις όπως η τραβεκτομή ή η εμφύτευση παροχέτευσης για τη δημιουργία νέων οδών παροχέτευσης για το υγρό των ματιών.
- Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική Γλαυκώματος (MIGS): Αυτές οι νεότερες χειρουργικές τεχνικές είναι λιγότερο επεμβατικές και στοχεύουν στη μείωση της ΕΟΠ με λιγότερες επιπλοκές σε σύγκριση με τις παραδοσιακές χειρουργικές επεμβάσεις.
Είναι σημαντικό για τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με γλαύκωμα να ακολουθούν επιμελώς το σχέδιο θεραπείας τους και να παρακολουθούν τακτικά ραντεβού παρακολούθησης για να παρακολουθούν την κατάστασή τους.
Συχνές ερωτήσεις για το γλαύκωμα
Μπορεί το γλαύκωμα να θεραπευτεί;
Το γλαύκωμα δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά με την έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία, η εξέλιξή του μπορεί να επιβραδυνθεί, μειώνοντας τον κίνδυνο απώλειας όρασης.
Είναι το γλαύκωμα κληρονομικό;
Το οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Εάν έχετε ένα μέλος της οικογένειας με γλαύκωμα, οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση.
Μπορεί το γλαύκωμα να προκαλέσει τύφλωση;
Ναι, το γλαύκωμα χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη τύφλωση. Ωστόσο, με την κατάλληλη διαχείριση και την τήρηση της θεραπείας, η απώλεια όρασης μπορεί να ελαχιστοποιηθεί.
Πόσο συχνά πρέπει να κάνω έλεγχο των ματιών μου για γλαύκωμα;
Οι ενήλικες άνω των 40 ετών, ειδικά εκείνοι με παράγοντες κινδύνου, θα πρέπει να υποβάλλονται σε ολοκληρωμένες οφθαλμολογικές εξετάσεις κάθε 1-2 χρόνια. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος ή άλλους παράγοντες κινδύνου μπορεί να χρειάζονται συχνότερες εξετάσεις.
Μπορώ να προλάβω το γλαύκωμα;
Αν και το γλαύκωμα δεν μπορεί να προληφθεί πλήρως, η υγιεινή ζωή, η αποφυγή του καπνίσματος και η διαχείριση καταστάσεων όπως ο διαβήτης και η υπέρταση μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου.
Μπορώ ακόμα να οδηγήσω εάν έχω γλαύκωμα;
Οι κανονισμοί οδήγησης διαφέρουν ανάλογα με την τοποθεσία, αλλά τα άτομα με γλαύκωμα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες οπτικές απαιτήσεις για να οδηγούν με ασφάλεια. Οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις και η συμμόρφωση με τη θεραπεία είναι απαραίτητες για τη διατήρηση των προνομίων οδήγησης.
Η χρήση οθόνης ή το διάβασμα θα επιδεινώσει το γλαύκωμα;
Η χρήση οθόνης ή το διάβασμα δεν επιδεινώνει άμεσα το γλαύκωμα, αλλά είναι σημαντικό να κάνετε τακτικά διαλείμματα και να ακολουθείτε τις συστάσεις για τη φροντίδα των ματιών για να μειώσετε την καταπόνηση των ματιών.
Υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του γλαυκώματος;
Ενώ οι αλλαγές στον τρόπο ζωής από μόνες τους δεν μπορούν να θεραπεύσουν το γλαύκωμα, μπορούν να συμπληρώσουν ιατρικές και χειρουργικές θεραπείες. Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Τακτική άσκηση (αποφυγή δραστηριοτήτων που αυξάνουν την ενδοφθάλμια πίεση)
- Διατήρηση υγιούς βάρους
- Αποφυγή καπνίσματος
- Διαχείριση υποκείμενων παθήσεων όπως ο διαβήτης και η υπέρταση.
Τι πρέπει να κάνω εάν υποψιάζομαι ότι έχω γλαύκωμα;
Εάν εμφανίσετε συμπτώματα όπως σταδιακή απώλεια όρασης, απώλεια περιφερικής όρασης ή ξαφνικό πόνο στα μάτια και θολή όραση, αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια από έναν επαγγελματία οφθαλμίατρου. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι το κλειδί για τη διαχείριση του γλαυκώματος και τη διατήρηση της όρασης.